Estoński CIT – czy się opłaci?
Estoński CIT został wprowadzony do polskiego systemu podatkowego z dniem 01 stycznia 2021 r. i powstał na wzór podatku znanego w Estonii. Mimo korzyści jakie płyną z jego stosowania, nie doczekał się dużego zainteresowania ze strony podatników. Przyczyny takiego stanu rzeczy należy upatrywać w dość skomplikowanych warunkach, których spełnienie warunkuje możliwość skorzystania z tej formy rozliczenia. W obliczu pojawiających się informacji o zmianach, jakie ma wprowadzić tzw. Polski Nowy Ład można spodziewać się, że estoński CIT może zyskać nowych zwolenników szukających oszczędności podatkowych (które rzeczywiście ta forma rozliczenia może zapewnić). Ponadto promotorzy Nowego Polskiego Ładu chcą dążyć do popularyzacji tej formy rozliczenia, m.in. poprzez likwidację wielu ograniczeń i modyfikację istniejących warunków stosowania estońskiego CIT.
O estońskim CIT i warunkach jego stosowania pisaliśmy wcześniej w naszym poradniku. Dla przypomnienia wskazujemy, że istota tej formy opodatkowania sprowadza się do odsunięcia w czasie momentu opodatkowania dochodów do momentu ich dystrybucji.
Opodatkowaniu podlega zysk netto wypracowany w okresie, w którym podatnik podlegał opodatkowaniu ryczałtem, w części w jakiej został przeznaczony na podstawie uchwały:
a) do wypłaty na rzecz wspólników – udziałowców lub akcjonariuszy (opodatkowanie podzielonego zysku),
b) na pokrycie straty (powstałej w okresie, gdy Podatnik nie był opodatkowany ryczałtem.
W estońskim CIT przedmiotem opodatkowania są również dochody z tytułu:
ukrytych zysków – świadczenia, których odbiorcą w sposób pośredni lub bezpośredni jest udziałowiec / akcjonariusz, a także podmiot pośrednio lub bezpośredni związany z podatnikiem albo z tym udziałowcem / akcjonariuszem. Opodatkowany dochód po stronie spółki w tym przypadku może powstać w sytuacji użytkowania przez udziałowca prywatnie samochodu należącego do spółki.
wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
zmiany wartości składników majątku (które mogą powstać w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części),
zysku netto powstałego w okresie stosowania estońskiego CIT przez podatnika, który zakończył stosowanie tej formy, który nie został wcześniej na podstawie uchwały przeznaczony do podziału lub na pokrycie strat,
nieujawnionych operacji gospodarczych.
Przykład 1
Spółka Alfa od dnia 01 stycznia 2021 r. jest podatnikiem rozliczającym podatek dochodowy w formie estońskiego CIT. Z zatwierdzonego przez spółkę sprawozdania za 2021 r. wynika zysk netto w wysokości 400 tys. zł. W czerwcu 2022 r. Zgromadzenie Wspólników podjęto uchwałę w zakresie podziału zysku za 2021 rok, zgodnie z którą:
- kwota 220 tys. zł została przeznaczona do wypłaty w formie dywidendy na rzecz udziałowców – Pana X i Pana Y.
- kwota 150 tys. zł została przeznczona na kapitał zapasowy spółki,
- kwota 30 tys. zł ma pokryć stratę z lat poprzednich.
W przedstawionym przykładzie opodatkowaniu CIT będzie podlegać wyłącznie kwota 250 tys. zł, a opodatkowaniu nie będzie podlegać zysk w części przeznaczonej na kapitał zapasowy tj. 150 tys. zł.
Omawiając estoński CIT należy wspomnieć, że podatnicy, którzy chcą przejść na opłacanie tego ryczałtu są zobowiązani do zapłaty podatku od tzw. wejścia na estoński CIT od różnic bilansowych i podatkowych. Ma to zapobiegać sytuacji, w której po przejściu na estoński CIT pewne kategorie dochodów w ogóle nie polegałyby opodatkowaniu, ponieważ w estońskim CIT podstawa opodatkowania ustalana jest w oparciu o zysk netto będący kategorią bilansową, a nie podatkową. W praktyce może się okazać, jednak, że u podatnika nie powstanie obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu, ponieważ nie występują u niego różnice. Jest to bardzo zależne od specyfiki podatnika i powinno być każdorazowo analizowane.
Wysokość opodatkowania w estońskim CIT
Stawka estońskiego CIT zależna jest od wielkości podatnika oraz od wielkości poniesionych nakładów inwestycyjnych – dla małego podatnika wynosi 15%, a dla dużego 25 i może uldze obniżeniu o 5% w przypadku poniesienia progów inwestycyjnych.
Spółka kapitałowa podczas wypłaty dywidendy na rzecz wspólnika, będzie zobowiązana do pobrania podatku w wysokości 19%. Podatek ten polega obniżeniu o estoński CIT zapłacony przez spółkę od dochodu z zysku podzielonego na podstawie uchwały, w proporcji przypadającej na przychód udziałowca. Może być to pomniejszenie o 41%, 37%, 71% lub 51% kwoty, która odpowiada iloczynowi udziału w spółce i należnego estońskiego CIT.
Poniżej prezentujemy przykład opodatkowania estońskim CIT, w celu zobrazowania mechanizmu opodatkowania i korzyści jakie może nieść.
Przykład 2:
Spółka Beta, będąca tzw. małym podatnikiem ma 2 udziałowców – Pana X posiadającego 80% udziałów oraz Pana Y z 20% udziałów spółki. W 2021 roku spółka wypracowała zysk brutto w wysokości 700 tys. zł. Na podstawie uchwały z 2022 roku zysk został przekazany w całości do podziału pomiędzy wspólników spółki.
Zysk brutto | 700.000 zł |
Estoński CIT | 15%*700.000 zł = 105.000 zł |
Zysk netto do wypłaty w formie dywidendy | 700.000 zł – 105.000 zł = 595.000 zł |
Rozliczenie podatku po stronie udziałowców
Udziałowiec X | Udziałowiec Y | |
Dywidenda brutto | 80% * 595.000 zł = 476.000 zł | 20% * 595.000 zł = 119.000 zł |
Zryczałtowany podatek od dywidendy | 476.000 * 19% – kwota zmniejszająca = 90.440 zł – 41%*(80%*105.000 zł) = 90.440 zł – 34.440 zł = 56.000 zł | 119.000 zł * 19% – kwota zmniejszająca = 22.610 zł – 41%*(20%*105.000 zł) = 22.610 zł- 8.610 zł = 14.000 zł |
Dywidenda netto | 420.000 zł | 105.000 zł |
Zryczałtowany podatek pobrany od wypłaconych dywidend przez spółkę wynosi 70 tys. zł.
Poniżej przedstawiamy porównanie obciążenia podatkowego płaconego podczas opodatkowania wg zasad ogólnych i w formie estońskiego CIT.
Cecha | Zasady ogólne | Estoński CIT |
CIT spółki | 700.000 zł * 9% = 63.000 zł | 700.000 zł * 15% = 105.000 zł |
PIT od dywidend udziałowców | (700.000 zł – 63 tys. zł)*19% = 121.030 zł | 70.000zł |
Łączne obciążenie podatkowe | 184.030 zł | 175.000 zł |
Z powyższego przykładu wynika, że estoński CIT gwarantuje niższe obciążenie podatkowe. Należy jednak pamiętać, że opłacalność przejścia na estoński CIT do kwestia bardzo indywidualna, a przejście powinno być poprzedzone wnikliwymi analizami z zespołem specjalistów z zakresu księgowości oraz podatków.
Co z estońskim CIT w związku z Nowym Polskim Ładem?
W związku z planowanym wdrożeniem Polskiego Ładu znowelizowany zostanie estoński CIT. Najważniejsze zmiany, które mają zostać wprowadzone to:
- umożliwienie wybrania tej formy rozliczenia spółkom komandytowym i komandytowo akcyjnym,
- zniesienie limitu przychodów wynoszącego 100 mln zł, którego przekroczenie pozbawia prawa do ryczałtu.
- zniesienie obowiązku ponoszenia określonych nakładów inwestycyjnych – będzie możliwe dzięki nim zmniejszenie stawki ryczałtu,
- podatnicy rozliczający się wg estońskiego CIT przez okres co najmniej 4 lat zwolnieni będą z obowiązku zapłaty tzw. ryczałtu na wejście.
