W najnowszych objaśnieniach podatkowych 29 kwietnia 2021 r. Ministerstwo Finansów skupiło się na kwestii związanej z ustalaniem rezydencji podatkowej osób fizycznych. Co istotne zastosowanie się do wydanych objaśnień Ministerstwa daje ochronę wynikającą z przepisów podatkowych Podatnikowi stosującemu się do tych wytycznych.
W objaśnieniach wyjaśniono m.in. zakres ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego w Polsce, zdefiniowano miejsce zamieszkania, kryteria mające zastosowanie podczas ustalania rezydencji podatkowej, a także odniesiono się do umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Ustalenie stałego miejsca zamieszkania
W kontekście ustalenia kraju rezydencji podatkowej decydujące znaczenie ma ustalenie stałego miejsca zamieszkania podatnika. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje się, że osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania na terytorium naszego kraju, gdy:
- posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych (centrum interesów osobistych lub gospodarczych), lub
- w roku podatkowym przebywa więcej niż 183 dni na terenie RP.
Centrum interesów osobistych jest miejscem, z którym Podatnik posiada powiązania osobiste. Pod tym pojęciem należy rozumieć więzi rodzinne, towarzyskie, podejmowaną aktywność społeczną, polityczną, kulturalną oraz sportową. W praktyce najczęściej sprowadza się to do ustalenia, gdzie przebywa małżonek lub partner oraz dzieci Podatnika. Oznacza to, że wyjazd z rodziną do innego kraju będzie w większości przypadków prowadził do zmiany miejsca zamieszkania. Natomiast centrum interesów osobistych Podatnika nie ulegnie zmianie, jeśli wyjazd Podatnika za granicę związany jest z pracą, a w Polsce pozostają członkowie jego najbliższej rodziny tj. małżonek i dzieci. W przypadku osób nieposiadających rodziny (singli) znaczenia nabiera z kolei ustalenie, w którym z państw Podatnik prowadzi gospodarstwo domowe, a także życie kulturalne, towarzyskie i polityczne.
Rozpatrując przesłankę istnienia centrum interesów gospodarczych zgodnie z objaśnieniami należy brać pod uwagę miejsce wykonywania działalności zarobkowej, posiadany majątek ruchomy oraz nieruchomy, konta bankowe oraz zaciągnięte kredyty.
W objaśnieniach wskazano, iż przesłanka dotycząca pobytu na terenie RP jest spełniona, jeśli Podatnik spędził 183 dni na terenie RP w roku kalendarzowym. Należy uwzględnić dni fizycznej obecności w naszym kraju, nawet jeśli jest to część dnia.
Podwójne opodatkowanie?
W praktyce często ma miejsce sytuacja, w której Podatnik zostaje uznany za rezydenta podatkowego dwóch różnych państw (spełnia przesłanki uznania go za rezydenta w Polsce, a także spełnia kryteria przewidziane w ustawodawstwie drugiego państwa. W takich okolicznościach konieczne jest zastosowanie reguł kolizyjnych wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej pomiędzy tymi dwoma państwami.
Zgodnie z tymi regułami uznaje się, że Podatnik posiada rezydencję podatkowa w kraju, w którym:
- Ma stałe miejsce zamieszkania, a jeśli ma stałe miejsce zamieszkania w obu państwach, rezydencję należy przypisać państwu, z którym powiązania gospodarcze i osobiste są ściślejsze,
- Jeśli nie można tego ustalić lub nie ma stałego miejsca zamieszkania w żadnym z państw, rezydencję przypisuje się państwu, w którym zwykle przebywa,
- Jeśli przebywa zazwyczaj w obu państwach lub w żadnym z nich, ustalając rezydencję podatkową należy kierować się obywatelstwem Podatnika,
- Jeśli podatnik posiada obywatelstwo każdego z tych państw, organy tych państw rozstrzygają kwestię rezydencji podatkowej.
Na zakończenie należy podkreślić, że nie każdy wyjazd i przebywanie za granicą automatycznie prowadzi do zmiany rezydencji podatkowej. Pomimo pobytu za granicą osoby fizyczne nadal mogą być uznawane za rezydenta podatkowego RP, a w związku z tym zobowiązane do rozliczania się w naszym kraju z podatków. W takich przypadkach kwestia ustalenia kraju rezydencji podatkowej powinna być każdorazowo przedmiotem wnikliwej analizy.
Potrzebujesz pomocy w ustaleniu kraju rezydencji podatkowej? Zapraszamy do kontaktu
