Zwolnienie z PCC także dla tych, którzy mają inne nieruchomości
Kupujący pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym nie płacą podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli spełnią ustawowe warunki. Dyrektor KIS potwierdza w interpretacjach, że nabywca nie traci prawa do zwolnienia, jeśli ma działkę z budynkiem gospodarczym.
Nie zapłaci też podatku, jeśli nabył wcześniej w spadku udziały w kilku nieruchomościach, ale w żadnej nie ma więcej niż 50 proc.
Chodzi o obowiązującą od 31 sierpnia ulgę w podatku od czynności cywilnoprawnych, która wspiera osoby kupujące pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym.
Zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o PCC, zwolniona z podatku jest sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego
– jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach.
Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, zwolnienie przysługuje, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, a żadnej z nich, w dniu zakupu prawa do mieszkania lub domu nie przysługuje i przed tym dniem nie przysługiwało, żadne z tych praw ani udział w tych prawach. Wyjątek dotyczy osób, które w dniu zawarcia umowy sprzedaży posiadają lub przed tym dniem posiadały udział w takich prawach, ale jego wysokość nie przekracza lub nie przekraczała 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia. One mogą skorzystać ze zwolnienia.
Budynek gospodarczy to nie mieszkanie
W najnowszych interpretacjach fiskus wyjaśnia wątpliwości wynikające z nowych przepisów.
W interpretacji z 8 listopada 2023 r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.344.2023.2.JKU) dyrektor KIS rozpatrywał pytanie kobiety, która we wrześniu 2023 r. kupiła razem z mężem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Jest to dla nich pierwszy zakup nieruchomości. Wcześniej jednak kobieta otrzymała w darowiźnie od rodziców działkę z murowanym budynkiem gospodarczym. Zapytała, czy notariusz prawidłowo pobrał od małżonków PCC.
Dyrektor KIS zgodził się, że nie powinna płacić podatku.
– Na dzień nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego była pani właścicielką działki zabudowanej wyłącznie budynkiem gospodarczym. Do momentu zakupu nieruchomości pani i pani mąż nie posiadaliście innego prawa własności ani spółdzielczego własnościowego prawa do budynku/lokalu mieszkalnego. Skoro więc na działce będącej pani własnością znajdował się wyłącznie budynek gospodarczy, to w takiej sytuacji przy zawieraniu umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mogła pani skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych – stwierdził dyrektor KIS.
Zaznaczył, że przy zakupie lokalu przez małżonków warunki zwolnienia muszą spełniać oboje.
Można mieć udziały w kilku nieruchomościach
W innej interpretacji z 8 listopada (nr 0111-KDIB2-2.4014.211.2023.2.PB) dyrektor KIS odpowiadał na pytanie mężczyzny, którego matka była współwłaścicielką dwóch mieszkań.
W spadku po matce jeszcze jako kawaler nabył po 50 proc. udziałów w dwóch mieszkaniach. Teraz chce kupić z żoną mieszkanie na rynku wtórnym. Zapytał, czy zapłaci PCC. Jego zdaniem przepisy nie precyzują, czy dozwolona wielkość udziału w nieruchomości nabytego w drodze spadku dotyczy 50 proc. jednej nieruchomości, czy też kilku nieruchomości. Wobec tego przepisy powinny być interpretowane na korzyść nabywcy.
Dyrektor KIS zgodził się z nim. – W przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie przepis art. 9 pkt 17 ustawy o PCC. Nie będzie pan zatem zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu mieszkania z rynku wtórnego, o ile pana małżonka również spełnia wymogi określone w art. 9 pkt 17 ww. ustawy – stwierdził.
Podobne stanowisko zajął w interpretacji z 9 października 2023 r. (nr 0111-KDIB2-3.4014.286.2023.1.ASZ). Sprawa dotyczyła kobiety, która w drodze dziedziczenia nabyła 1/2 udziału w spadku po zmarłym ojcu. W skład spadku wchodziły udziały w prawie własności nieruchomości w wysokości 1/2 udziału. Innymi słowy, stała się właścicielem wszystkich nieruchomości w udziale po 1/4, a tym samym w zakresie żadnej z nieruchomości jej udział nie przekraczał 50 proc.
Intercyza nie pomoże
W interpretacji z 21 września br. (nr 0111-KDIB2-2.4014.203.2023.1.PB) fiskus odpowiadał na pytanie kobiety, która razem z mężem, z którym ma rozdzielność majątkową (intercyzę), planuje zakup domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej. Ze względu na intercyzę, dom będzie kupiony w udziałach. Jej mąż był wcześniej właścicielem innego mieszkania, natomiast ona nigdy nie posiadała udziałów w żadnej nieruchomości.
– Skoro mąż był już właścicielem innej nieruchomości, do umowy sprzedaży domu jednorodzinnego w zabudowie szeregowej nie znajdzie zastosowania przepis art. 9 pkt 17 ustawy o PCC. Warunkiem do skorzystania z ww. zwolnienia w niniejszej sprawie – gdy dom jednorodzinny nabywany jest na współwłasność – jest to, żeby pani oraz pani mąż nie posiadali wcześniej nieruchomości lub udziału w niej, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 proc. i został nabyty w drodze dziedziczenia – wyjaśnił dyrektor KIS.
Przy zakupie notariusz pobiera oświadczenie
Kupujący nieruchomości na rynku wtórnym skorzystają ze zwolnienia, jeśli przedstawią notariuszowi oświadczenie. Tak jak dotychczas przy innych ulgach notariusz będzie pobierał jako płatnik oświadczenie od strony umowy, że nie posiada ona innych nieruchomości. Zgodnie z art. 56 ustawy kodeks karny skarbowy (k.k.s.) podanie w oświadczeniu nieprawdziwych informacji może stanowić – w zależności od wysokości narażonego na uszczuplenie podatku – przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Zgodnie z art. 56 par. 1 k.k.s. podatnik, który składając płatnikowi oświadczenie podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
Podatnik składa takie oświadczenie również m.in. w sytuacji, gdy chce skorzystać z tzw. ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Osoba korzystająca z ulgi nie może być właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, który stanowi odrębną nieruchomość.
