Nie tylko zyskujący popularność kredyt 2 proc. czeka na kupujących swoje pierwsze mieszkanie. Już niedługo będą oni mogli skorzystać również z preferencji podatkowej, czyli zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Inne zmiany czekają natomiast inwestorów, którzy kupują hurtowo kilka nieruchomości w ramach jednej transakcji – od zakupu 6 mieszkania będzie czekał ich wyższy podatek.
Zmiany wprowadza ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja przepisów została podpisana przez prezydenta 24 lipca br.
Podatek od czynności cywilnoprawnych
Podatek od czynności cywilnoprawnych, w skrócie PCC, dotyczy wyłącznie transakcji na rynku wtórnym. Przy zakupie mieszkania z rynku pierwotnego kupujący są zwolnieni z jego zapłaty. Dzięki tej zmianie kupujący zaoszczędzą 2% wartości nieruchomości.
Należną kwotę podatku od czynności cywilnoprawnych oblicza notariusz na podstawie ceny z aktu notarialnego, a następnie po opłaceniu przez kupującego odprowadza w jego imieniu do urzędu skarbowego. Instytucja ma pięć lat na kontrolę poprawności opodatkowania – po tym czasie sprawa się przedawnia. Jeśli urząd skarbowy uzna, że kwota podatku jest zaniżona, może żądać wyrównania do właściwej kwoty (także z odsetkami od zaległości podatkowej za określony okres).
Wprowadzane zmiany
Zgodnie z nowymi przepisami następuje zniesienie PCC dotyczy sprzedaży prawa do własności mieszkania lub domu jednorodzinnego, jeżeli nabywca nie posiadał wcześniej prawa do innej nieruchomości mieszkalnej. Jeśli jednak nabywca posiadał udział w prawach własnościowych, to zwolnienie nie obejmuje przypadków, w których przekracza on 50 proc. lub został nabyty drogą dziedziczenia.
Z uchwalonych przepisów wynika, że kupujący nie będzie musiał płacić podatku (PCC), jeśli nabywa:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo
- dom jednorodzinny.
Dzięki zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych w kieszeni kupującego swoje pierwsze mieszkanie może zostać nawet 10 tys. zł i więcej (w zależności od wartości mieszkania). Przykładowo dziś kupując mieszkanie za 500 tys. zł, fiskusowi trzeba zapłacić 10 tys. zł PCC. Zwolnienie z PCC oznacza więc konkretną pomoc dla nabywców, szczególnie dla młodych osób kupujących swoje pierwsze mieszkanie czy dom.
Regulacje znoszące 2 proc. PCC zaczną obowiązywać po 30 dniach od ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw.
Nowa stawka podatku dla inwestorów
Jednocześnie wprowadzono nową stawkę podatku w przypadku zakupu szóstego i każdego kolejnego lokalu mieszkalnego (a także udziałów w tych lokalach) nabywanego w jednym lub kilku budynkach na jednej nieruchomości gruntowej. Zakupy hurtowe na rynku pierwotnym będą teraz opodatkowane 6 proc. stawką PCC.
Do ustawy o podatku PCC dodany dodano art. 7a, zgodnie z którym „w przypadku, gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu, wynosi 6 proc.”.
Zmiany te mają na celu zapobieganie negatywnym zjawiskom ograniczającym dostępność mieszkań dla osób kupujących nieruchomości na własne cele mieszkaniowe, takim jak pakietowe nabywanie mieszkań na rynku pierwotnym. Jak wskazywali rządzący, wyższa stawka podatkowa ma przede wszystkim zapobiegać spekulacyjnym zakupom mieszkań przez inwestorów, którym zależy na osiągnięciu zysku w krótkim czasie poprzez odsprzedanie lokali po wyższej cenie. Spekulacyjne zakupy wpływają na ceny nieruchomości, tworząc sztuczny popyt i przyczyniając się do spekulacyjnych boomów na rynku.
Przepisy dotyczące wyższego PCC przy zakupie co najmniej sześciu mieszkań w jednej inwestycji mają wejść w życie 1 stycznia 2024 r.
