Kończysz pracę w firmie i masz niewykorzystany urlop? Możesz się spodziewać, że na Twój rachunek bankowy wpłynie ekwiwalent za urlop. Zastanawiasz się, jaką będzie miał on wysokość? Dowiedz się, jak obliczyć ekwiwalent za urlop i w jakim terminie pracodawca ma obowiązek go wypłacić.
Co to jest ekwiwalent za urlop?
Ekwiwalent za urlop to rekompensata finansowa, jaka przysługuje pracownikowi za niewykorzystany urlop. Na ekwiwalent za niewykorzystany urlop nie może jednak liczyć każda osoba zatrudniona na umowę o pracę. Kodeks cywilny wskazuje, że taka rekompensata może być wypłacona jedynie wówczas, gdy sytuacja niewykorzystanego urlopu zachodzi jednocześnie z jednym z dwóch zdarzeń:
- rozwiązaniem stosunku pracy;
- wygaśnięciem stosunku pracy.
Chcesz zrezygnować z dni wolnych i otrzymać ekwiwalent za urlop? Nie ma takiej możliwości – jako pracownik nie możesz zrzec się prawa do urlopu. Celem urlopu jest regeneracja sił – pracodawcy powinno zależeć na wykorzystaniu dni wolnych w tym samym stopniu, co pracownikowi.
| Czy wiesz, że ekwiwalent za niewykorzystany urlop może nie zostać Ci wypłacony mimo rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy? Będzie tak w jednej sytuacji – gdy po rozwiązaniu (wygaśnięciu) umowy podpiszesz kolejną umowę o pracę z tym samym pracodawcą. |
Jak obliczyć ekwiwalent za urlop?
Jeżeli w Twoim przypadku nie zachodzi opisany wyżej wyjątek, to możesz zastanawiać się, ile wynosi ekwiwalent za urlop. Kwota nie jest stała – trzeba ją obliczyć, korzystając ze współczynnika urlopowego. Jak obliczyć ekwiwalent za urlop? Nie ma tu miejsca na dowolność – zasady wynikają z przepisów, a dokładniej z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Jak liczyć ekwiwalent za urlop – współczynnik urlopowy
Obliczanie ekwiwalentu za urlop należy rozpocząć od wyliczenia współczynnika urlopowego. Zasady są następujące:
- od liczby dni w danym roku (2023 rok ma 365 dni) odejmuje się liczbę niedziel, świąt i pozostałych dni wolnych (takich dni w 2023 roku jest 115);
- otrzymany wynik należy podzielić przez 12.
Wynikiem powyższego działania jest współczynnik urlopowy, który w 2023 roku wynosi 20,83. Znając tę wartość, można przejść do kolejnego kroku – ustalenia podstawy wymiaru.
| Co w sytuacji, gdy pracownik pracuje np. na pół etatu? Czy wówczas współczynnik urlopowy jest identyczny? Nie – w obliczeniach należy uwzględnić niepełny wymiar czasu pracy. W 2023 roku współczynnik do obliczenia ekwiwalentu za urlop w przypadku pracy na 1/2 etatu wynosi 10,42 (20,83 x 1/2). |
Jak policzyć ekwiwalent za urlop – podstawa wymiaru
Aby obliczyć ekwiwalent za urlop, trzeba znać też podstawę wymiaru. Przepisy wskazują, jak należy ją ustalić – uwzględnić trzeba następujące składniki wynagrodzenia:
- składniki określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości – składniki te uwzględnia się w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu;
- składniki przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc – uwzględnia się łączną wysokość wypłaconych składników w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu;
- składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, które zostały wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu – składniki te uwzględnia się w średniej wysokości.
W praktyce ustalenie podstawy wymiaru może być kłopotliwe, jeżeli firma wypłaca premie czy dodatek za pracę w godzinach nocnych lub pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop – wyliczenie
Podstawa ekwiwalentu za urlop jest niezbędna, aby ustalić, ile wynosi rekompensata pieniężna za 1 godzinę urlopu. Kolejne kroki to:
- podzielenie podstawy wymiaru przez współczynnik urlopowy;
- podzielenie wyniku powyższego działania przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy – wynik to ekwiwalent za 1 godzinę urlopu;
- pomnożenie ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.
Przykład 1: Pan Aleksander od kilku lat pracuje dla tej samej firmy. Zmiana życiowych planów spowodowała, że z końcem czerwca 2023 r. rozstanie się z pracodawcą. W bieżącym roku mężczyzna nie korzystał z urlopu, a jego wynagrodzenie jest stałe i wynosi 8000 zł. Ile otrzyma on tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop?
Obliczanie ekwiwalentu za urlop:
- liczba dni niewykorzystanego urlopu – 13;
- podstawa ekwiwalentu za urlop – 384,06 zł (8000 zł/ 20,83);
- ustalenie ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu – 48,01 zł (384,06 zł / 8);
- liczba godzin – 104 (13 x 8);
- ekwiwalent za urlop wypoczynkowy – 4993,04 zł (48,01 zł x 104).
| Rozpoczynasz karierę zawodową? Twoja firma rozwija się i planujesz zatrudnić pierwszego pracownika? Dowiedz się więcej – sprawdź, jak obliczyć wynagrodzenie pracownika. |
Przykład 2: Pani Elwira pracowała na cały etat do końca kwietnia 2023 r. Obok wynagrodzenia (3700 zł) otrzymywała też premie – za luty 400 zł, za marzec 600 zł i za kwiecień 200 zł. W dniu rozwiązania umowy kobieta miała prawo do ekwiwalentu za 24 godziny pracy. Ile pracodawca wypłaci jej tytułem ekwiwalentu za urlop?
Obliczanie ekwiwalentu za urlop:
- liczba godzin niewykorzystanego urlopu – 24;
- podstawa wymiaru – 4100 zł (przeciętna wysokość premii: 1200 zł / 3 + podstawowe wynagrodzenie: 3700 zł);
- podstawa ekwiwalentu za urlop – 196,83 zł (4100 zł / 20,83);
- ustalenie ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu – 24,60 zł (196,83 zł / 8);
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop – 590,40 zł (24,60 zł x 24).
Przykład 3: Pan Karol pracuje na umowę o pracę. Ze względu na przejściowe kłopoty finansowe firmy od początku 2023 roku mężczyzna otrzymuje wynagrodzenie w wysokości płacy minimalnej (3490 zł). Z końcem czerwca zakończy on pracę i przejdzie do konkurencji. Pracodawca powinien wypłacić mu wynagrodzenie za 2 dni urlopu – pozostałe już wykorzystał.
Obliczanie ekwiwalentu za urlop:
- liczba godzin niewykorzystanego urlopu – 16;
- podstawa ekwiwalentu za urlop – 167,55 zł (3490 zł / 20,83);
- ustalenie ekwiwalentu za 1 godzinę urlopu – 20,94 zł (167,55 zł / 8);
- ekwiwalent za niewykorzystany urlop – 335,04 zł (20,94 zł x 16).
Ostatnia kwestia to termin, w jakim pracodawca powinien przekazać pracownikowi ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Wypłata powinna mieć miejsce w ostatnim dniu zatrudnienia.
