Ze względu na prężny rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych w polityce fiskalnej można się napotkać na kwestię rozwiązań prawnych w obszarze opodatkowania. Wynika to z natężonego rozwoju wymiany usług oraz towarów, ale także rotacji kapitału i zasobów ludzkich.
Państwo, tak jak w ujęciu materialnym, jak i w aspekcie terytorialnym, w zakresie swojej jurysdykcji podatkowej może indywidualnie ustalać świadczenia podatkowe. Efektem takiego zjawiska jest jednak możliwość wystąpienia wielokrotnego obciążenia podatkowego. Nie występują obostrzenia czy normy prawne zakazujące działań, które mogłyby prowadzić do podwójnego czy nawet wielokrotnego obciążenia podatkowego. Stąd, opodatkowanie przychodów osiąganych poza granicami danego państwa lub aktywów tam położonych- w odniesieniu do rdzennych mieszkańców. Nakładane są również świadczenia w kraju na dochody i majątek należący do cudzoziemców. Działanie takie jest jak najbardziej zgodne z prawem i dopuszczalne. Występują dwa ujęcia odnoszące się do fenomenu podwójnego opodatkowania:
- Ujęcie ekonomiczne,
- Ujęcie prawne.
Z wymiarem ekonomicznym dochodzi do styczności jeśli tożsamy dochód czy też majątek jest podwójnie obciążony świadczeniem i jednocześnie jest on przypisany do co najmniej dwóch innych podmiotów. Z kolei w znaczeniu prawnym dochód czy majątek jest podwójnie obciążony podatkiem jednak należy on do tego samego podmiotu. Aby podwójne opodatkowanie miało miejsce potrzeba spełnienia następujących uwarunkowań:
- Dotyczy tożsamości podatkowej, a mianowicie- jeden, ten sam podmiot jest zobowiązany do opłacenia zobowiązania podatkowego,
- Dotyczy tożsamości przedmiotu podatku, a mianowicie- świadczenie podatkowe dotyczy tego samego przychodu czy majątku,
- Podatek taki unaocznia jednakowe lub porównywalne cechy rodzajowe,
- Opisywane zobowiązanie tożsamego czasu opodatkowania,
- Pełnomocnictwo do egzekwowania podatku należy do różnych i niezależnych od siebie władz podatkowych odmiennych krajów.
Roszczenia podatkowe mogą być składane przez organy państw, w których uzyskuje się dochód oraz organy podatkowe państw, w których mają siedzibę osoby fizyczne oraz są siedzibą osób prawnych otrzymujących dochód. Jedne kraje stosują zasadę terytorialności, co oznacza, że nakładają obciążenia podatkowe tylko na dochody egzekwowane na obszarze ich kraju, zwalniając przy tym z obciążeń od dochodów jednostek ojczystych opłacanych poza granicami kraju. Z kolei inne kraje nakładają podatek zarówno na dochód krajowy, jak i zagraniczny. Taki całokształt zjawiska wielokrotnego opodatkowania może mieć bardzo istotny wpływ na przedsiębiorstwa, budżet i gospodarkę narodową oraz osoby fizyczne.
Gospodarka narodowa postrzega ten rodzaj opodatkowania jako przyczynę zróżnicowania konkurencyjności podmiotów obciążonych. Pod względem prawnym, międzynarodowe podwójne opodatkowanie to konflikt przepisów podatkowych w dwóch, a nawet większej liczbie krajów. Przykładem zajścia powyższego konfliktu jest sytuacja, w której ta sama jednostka prawna spełnia jednocześnie warunki indywidualnej odpowiedzialności podatkowej w co najmniej dwóch krajach. Z kolei główną przyczyną konfliktu jest stwierdzenie, iż każdy jeden kraj co do zasady obciąża podatkiem osoby fizyczne zamieszkujące na terytorium lub przebywające przez pewien czas na jego obszarze, lub poza obszarem państwa, a wszelkie dochody, którego źródło usytuowane jest państwie, niezależnie od tego, czy osoba otrzymująca dochód mieści się obecnie w państwie czy poza jego granicami.
Aby rozwiązać problem wielokrotnego opodatkowania koniecznością jest zawieranie porozumień międzynarodowych. Mówiąc o porozumieniach międzynarodowych powinno się rozumieć je jako porozumienia dwustronne lub wielostronne. Drugie z nich są znacznie rzadziej praktykowane niż umowy dwustronne.
Dzięki międzynarodowym porozumieniom prawo finansowe rozwija się znacznie dynamiczniej.
Pomocą do stworzenia opisywanej wyżej umowy jest opracowany przez Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) oraz Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) wzorzec.
W Polsce, jak pisze Piotr Proniewski w artykule „Problem podwójnego opodatkowania w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością” z 2019 roku. Skarb Państwa szukając nowych źródeł dochodu, ze względu na powstającą dziurę budżetową, pracował nad rozwiązaniem prawnym, które pozwoliłoby na opodatkowanie spółek komandytowych podatkiem CIT. Nie spodobało się to licznej grupie przedsiębiorców ze względu na fakt, iż powyższa spółka pozwalała przedsiębiorcom na ucieczkę ze strefy ryzyka podwójnego opodatkowania oraz na eliminację ryzyka odpowiedzialności osobistej partnerów za zobowiązania spółki. Były to główne powody powstania spółek komandytowych.
W przedstawionym rozwiązaniu Skarbu Państwa pojawiły się luki, które pozwalałyby na realny brak podwyżki podatków dla udziałowców spółki komandytowej. Tłumacząc możliwie najprościej czym jest podwójne opodatkowanie, to zdarzenie w którym dochody ukształtowane przez spółkę są:
- Obciążone podatkiem od osób prawnych, czyli podatkiem CIT,
- Obciążone podatkiem od osób fizycznych, czyli podatkiem PIT.
Konkurencja podatkowa posiada pozytywne, jak i negatywne skutki. Nie można ocenić jej jednoznacznie. Kluczową siłą sprawczą, która napędza konkurencję podatkową jest gwałtownie rosnąca niezależność prowadzenia działalności gospodarczej. Wiąże się to z przeistoczeniem się gospodarki światowej, łącznie ze sferą telekomunikacyjną oraz informatyczną. W efekcie podatnicy korzystają w coraz większym stopniu z oaz podatkowych ze względu na wolność kapitału. Powoduje to, iż różnice pomiędzy systemami podatkowymi zyskują na znaczeniu.
Jeśli masz wątpliwości czy powyższy temat dotyczy Twojej firmy- odezwij się do nas, a szczegółowo przeanalizujemy Twoją sytuację i udzielimy porady podatkowej.
