Osoba pracująca za granicą, lecz mająca w dalszym ciągu miejsce zamieszkania w Polsce tj. będąca rezydentem podatkowym RP (pisaliśmy o tym wcześniej w naszym poradniku) może być zobowiązana do rozliczenia dochodów z wynagrodzenia zagranicznego w polskim zeznaniu podatkowym. Opodatkowanie tego rodzaju dochodu podlega zasadom wynikającym z dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanej z krajem, w którym jest wykonywana praca za granicą.
Zgodnie z większością ratyfikowanych przez Polskę umów tzw. UPO, wynagrodzenie z pracy najemnej podlega opodatkowaniu w kraju zamieszkania pracownika, przy czym może podlegać również opodatkowaniu w kraju wykonywania pracy. W takiej sytuacji znajduje zastosowanie metoda unikania podwójnego opodatkowania dochodów, określona w obowiązującej umowie UPO zawartej przez RP z krajem, w którym praca jest wykonywana.
W zawartych przez nasz kraj umowach obowiązują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania:
- metoda wyłączenia z progresją
- metoda proporcjonalnego odliczenia.
Każdorazowo właściwą metodę unikania podwójnego opodatkowania definiuje umowa UPO.
Metoda wyłączenia z progresją
W tej metodzie dochód z pracy najemnej wykonywanej za granicą wyłączony jest z podstawy opodatkowania w Polsce (a więc nie podlega w ogóle opodatkowaniu w Polsce). Jednocześnie dochód ten wpływa na wysokość stawki opodatkowania mającej zastosowanie do pozostałego dochodu uzyskanego w Polsce w pracy wykonywanej w naszym kraju.
W przypadku uzyskiwania dochodów z pracy wykonywanej za granicą w kraju, z którym Polska zawarła umowę UPO, zgodnie z którą stosuję się tę metodę, Podatnik nie ma obowiązku składania zeznania podatkowego w Polsce, jeśli w Polsce nie uzyskiwał innych dochodów podlegających opodatkowaniu wg skali podatkowej.
Wskazana metoda znajduje zastosowanie m.in. w umowie zawartej przez RP z Niemcami.
Metoda odliczenia proporcjonalnego
Z kolei w tej metodzie wynagrodzenie za prace wykonywaną za granicą podlega opodatkowaniu w Polsce, jednak od obliczonego podatku dochodowego możliwe jest odliczenie podatku zapłaconego przez Podatnika za granicą. Przy czym wysokość odliczanego podatku jest limitowana do wysokości podatku, który proporcjonalnie przypada na dochód zagraniczny. Limit obliczany jest w następujący sposób:
Wskazaną metodę przewiduje m.in. umowa zawarta z Holandią, czy Stanami Zjednoczonymi.
W przypadku stosowania tej metody Podatnik ma zawsze obowiązek złożenia zeznania rocznego w Polsce i wykazania dochodu zagranicznego – nawet wówczas, gdy w Polce nie uzyskiwał innych dochodów (mamy zatem znaczącą różnicę w porównaniu do metody wyłączenia z progresją).
W ostatnim czasie Polska przystąpiła do Konwencji wielostronnej tzw. Konwencji MLI, zmieniającej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z wieloma krajami w ten sposób, że zmianie uległa metoda unikania podwójnego opodatkowania z wyłączenia z progresją na metodę odliczenia proporcjonalnego. W związku z wejściem w życie Konwencji od stycznia 2021 r. zmienione zostały zasady opodatkowania dochodów uzyskanych m.in. w Norwegii, Kanadzie, czy Wielkiej Brytanii.
Powyższa zmiana spowodowała obowiązek rozliczania w Polsce dochodów z pracy wykonywanej w tych krajach, nawet wówczas, gdy Podatnik nie uzyskuje innych dochodów w Polsce.
W związku z powyższym Podatnicy uzyskujący wynagrodzenie za pracę wykonywaną za granicą powinni dokładnie zapoznać się z obowiązującymi przepisami, ponieważ może się okazać, że w związku z wdrożeniem Konwencji MLI nałożone są na nich dodatkowe obowiązki w Polsce, których nie mieli dotychczas.
