Nie wiesz, jak rozliczyć usługi budowlane wykonywane na terytorium innego kraju w Unii Europejskiej? Rozliczanie usług budowlanych świadczonych poza granicami Polski odbywa się na zasadach szczególnych na gruncie podatku VAT. Rodzi to określone problemy z ich prawidłowym rozliczeniem. W artykule zajmiemy się opodatkowaniem usług budowlanych wykonywanych przez polską firmę, związanych z nieruchomością położoną na terenie UE.
Faktura za usługi budowlane a miejsce świadczenia usług
Aby wiedzieć, jak wystawić fakturę za odpłatne świadczenie usług budowlanych w UE, trzeba najpierw zapoznać się z tym, co mówią przepisy. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, co wskazują przepisy ustawy o VAT.
Poszczególne przepisy ustawy o podatku od towarów i usług mówią:
- 28b – wskazuje, że miejscem opodatkowania w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik, który jest usługobiorcą, posiada siedzibę działalności gospodarczej;
- 28c – odnosi się on do usług świadczonych na rzecz podmiotów, które nie są podatnikami. Opodatkowanie jest wtedy w kraju, w którym siedzibę działalności ma usługodawca;
- 28e ustawy o VAT z kolei wskazuje, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest miejsce położenia tej nieruchomości. Artykuł ten mówi też o usługach świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości, a także – i co najważniejsze – usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego.
Obowiązek podatkowy VAT – w państwie UE czy w Polsce?
Jak więc wynika z powyższych artykułów ustawy o VAT, usługi budowlane, które dotyczą nieruchomości położonej na terytorium UE podlegają opodatkowaniu VAT właśnie w tym kraju, zgodnie z tamtejszymi przepisami i stawkami.
Usługa budowlana przeprowadzona na takiej nieruchomości nie będzie więc podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce. Bez znaczenia pozostają tu więc kwestie takie jak, dla jakiego podmiotu usługi budowlane są realizowane, a także gdzie znajduje się siedziba usługodawcy. Liczy się jedynie miejsce położenia nieruchomości. Firma budowlana w takim przypadku podlega opodatkowaniu VAT w kraju położenia nieruchomości i ciąży na niej obowiązek rejestracji do celów VAT tym właśnie kraju. Właściwe będą tu więc wszystkie przepisy podatkowe tego właśnie kraju.
Aby zarejestrować się na potrzeby VAT jako podatnik VAT UE, trzeba złożyć do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego aktualizację formularza VAT-R, czyli wpisać dane identyfikujące świadczącego usługi. Dzięki temu stanie się o podatnikiem VAT UE.
Usługi budowlane na rzecz przedsiębiorcy
Jeśli firma budowlana wykonywałaby usługi na rzecz przedsiębiorcy niemieckiego, wtedy to właśnie on przejmuje obowiązek rozliczenia podatku VAT i zapłaty podatku.
W takim przypadku firma wystawia fakturę EU bez kwoty podatku, (stawka VAT „NP”).
Na dokumencie powinien też znajdować się dopisek „odwrotne obciążenie”. Trzeba mieć na uwadze, że przepisy jasno wskazują, że w branży budowlanej fakturę ze stawką VAT NP wystawia się jedynie wtedy, gdy osobą, która musi zapłacić podatek VAT jest nabywca usługi. Do takiego rozliczenia podatku będzie dochodziło w ramach importu usług.
Podatek VAT dla usług budowlanych dla osób fizycznych
Jeśli usługa wykonywana jest na rzecz osoby fizycznej, nie będącej podatnikiem VAT, nie można tego obowiązku przerzucić na nią.
W tym przypadku nie może więc być wystawiona faktura z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
Taka usługa nie będzie podlegała opodatkowaniu na terytorium Polski. Z tytułu tak świadczonych usług należy płacić podatek dochodowy na terytorium kraju właściwym dla miejsca świadczenia usługi budowlanej. Warto też pamiętać o tym, że usługi takiej nie wykazuje się też w polskiej deklaracji VAT-7.
Jak wskazują „Objaśnienia do deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 (18) i VAT-7K (12))”: „w poz. 11 wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, lub prawo do zwrotu kwoty podatku naliczonego, o którym mowa w art. 87 ust. 5 ustawy.
W pozycji tej nie uwzględnia się wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności gospodarczej zarejestrowanej poza terytorium kraju oraz świadczonych usług rozliczanych w ramach procedury szczególnej dotyczącej usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych lub usług elektronicznych.” Co za tym idzie, ewentualne zaległości z tytułu podatku VAT powstaną nie w Polsce, a w kraju UE.
Ewidencja a usługi budowlane prowadzone poza terytorium kraju
Art. 109 ust. 3a ustawy VAT jest kolejnym, z którym trzeba się zapoznać, świadcząc usługę budowlaną np. na terenie Niemiec. Jeśli usługa jest wykonywana w innym kraju, firma ma obowiązek wykazać w prowadzonej ewidencji konkretne dane. Należy podać: nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.
Usługi budowlane w UE a zwolnienie podmiotowe
Obliczając limit sprzedaży uprawiający do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, nie bierze się pod uwagę wartości usług budowlanych wykonanych w miejscu położenia nieruchomości.
Zwolnienie podmiotowe dotyczy podatników, którzy nie przekroczyli w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Jak wskazuje art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, sprzedaż taka to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a także eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Tak więc usługi świadczone poza Polską nie wliczają się tu.
