Urlop wychowawczy 2023 – co warto wiedzieć?

Pogodzenie życia zawodowego z wychowywaniem dziecka to wyzwanie. Od pewnego czasu czujesz, że nie poświęcasz się w pełni ani pracy, ani rodzinie? Rozwiązaniem może być urlop wychowawczy. Poznaj zasady korzystania z urlopu wychowawczego w 2023 roku.

Czy pracodawca płaci za urlop wychowawczy?

W kontekście urlopu wychowawczego często pada pytanie, czy pracodawca płaci za urlop wychowawczy. Nie, urlop wychowawczy jest bezpłatny – podczas korzystania z tego rodzaju urlopu na Twój rachunek bankowy nie będzie wpływać wynagrodzenie od pracodawcy. Nie możesz też liczyć na świadczenie z ZUS-u. Jeżeli jednak spełniasz kryterium dochodowe, możesz starać się o dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Jest to tzw. zasiłek wychowawczy.

Mimo że podczas przebywania na urlopie wychowawczym nie możesz liczyć na otrzymywanie wynagrodzenia, to będą za Ciebie odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Składki te są finansowane z budżetu państwa, a nie przez pracodawcę.

Ile jest płatny urlop wychowawczy – zasiłek wychowawczy 2023

Nie każdy rodzic, który chce być obecny przy tym, jak jego dziecko rośnie, może liczyć na finansowe wsparcie. Zgodnie z przepisami zasiłek wychowawczy przysługuje rodzinom uzyskującym niskie dochody – w 2023 r. dochód na osobę w takiej rodzinie nie może przekroczyć 674 zł. Wniosek składa się do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy urzędu miasta lub gminy.

Urlop wychowawczy 2023 – zasiłek wychowawczy:

• wynosi 400 zł miesięcznie,
• przysługuje rodzicowi, opiekunowi prawnemu i opiekunowi faktycznemu dziecka korzystającemu z urlopu wychowawczego,
• przysługuje osobie, która przed urlopem wychowawczym pracowała co najmniej 6 miesięcy na podstawie umowy o pracę – do tego okresu wlicza się również poprzednie okresy zatrudnienia,
• jest wypłacany przez 24 miesiące (opieka nad jednym dzieckiem), 36 miesięcy (opieka nad dwójką dzieci) lub 72 miesiące (opieka nad dzieckiem z niepełnosprawnością – wymagane jest orzeczenie),
• nie funkcjonuje jako samoistne świadczenie – można go otrzymać wyłącznie wraz z zasiłkiem rodzinnym.

Otrzymujesz zasiłek rodzinny? Możesz ubiegać się również o zasiłek wychowawczy – złóż odpowiedni wniosek. Pamiętaj o tym, aby dołączyć do niego wymagane załączniki.

Zasiłek wychowawczy 2023 – lista załączników do wniosku o jego wypłatę:

• oświadczenie o udzieleniu urlopu wychowawczego wraz z informacją o okresie, na jaki został on udzielony,
• oświadczenie o spełnieniu warunku pozostawania przed urlopem w stosunku pracy przez co najmniej 6 miesięcy,
• oświadczenie potwierdzające zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych – kopia imiennego raportu miesięcznego ubezpieczonego, która potwierdza odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o zasiłek.

Dysponujesz zaświadczeniami potwierdzającymi powyższe kwestie? Możesz nimi zastąpić wymagane jako załączniki oświadczenia – Twój wniosek nie zostanie z tego powodu odrzucony.

Jakie dokumenty do urlopu wychowawczego?

Aby udać się na urlop wychowawczy, musisz z wyprzedzeniem poinformować o tym pracodawcę. Kiedy złożyć wniosek o urlop wychowawczy? Należy to zrobić najpóźniej na 21 dni (3 tygodnie) przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wniosek musi mieć formę pisemną (w formie papierowej lub elektronicznej) – złóż go do działu HR, który prowadzi też kadry i płace lub bezpośrednio u pracodawcy, gdy pracujesz w niewielkiej firmie.

Jakie dokumenty do urlopu wychowawczego – lista:

• Twoje oświadczenie dotyczące korzystania z części urlopu rodzicielskiego na dziecko w terminie, który nie przypada bezpośrednio po wykorzystaniu poprzedniej części urlopu rodzicielskiego albo zasiłku za okres odpowiadający okresowi części urlopu rodzicielskiego, ze wskazaniem liczby części urlopu wykorzystanych w taki sposób,
• Twoje oświadczenie, że drugi rodzic (opiekun) dziecka nie będzie korzystał z urlopu wychowawczego przez okres wskazany we wniosku – jeżeli rodzice planują korzystać z urlopu wspólnie, to oświadczenie powinno dotyczyć okresu, w którym drugi rodzic będzie korzystać z urlopu wychowawczego w okresie wskazanym we wniosku,
• kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ograniczeniu albo pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o ograniczeniu, albo zwolnieniu z opieki drugiego opiekuna dziecka – wówczas pracodawca nie musi otrzymać oświadczenia, że drugi rodzic nie będzie korzystać z urlopu wychowawczego,
• kopia prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka – gdy chcesz korzystać z urlopu wychowawczego na dziecko, które ma więcej niż 6 lat.

Dodatkowe dokumenty musisz dołączyć do wniosku, gdy chcesz korzystać z urlopu wychowawczego przez okres 36 miesięcy. W zależności od sytuacji wymagane są:

• skrócony odpis aktu zgonu drugiego rodzica dziecka,
• kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ubezwłasnowolnieniu drugiego rodzica dziecka albo dokument potwierdzający niepełnoletność drugiego rodzica dziecka, gdy rodzice nie są małżeństwem, albo kopia prawomocnego orzeczenia sądu o ustaleniu ojcostwa, w którym sąd nie przyznał ojcu władzy rodzicielskiej,
• kopia prawomocnego orzeczenia sądu o pozbawieniu drugiego rodzica władzy rodzicielskiej albo o jej ograniczeniu lub zawieszeniu,
• kopia prawomocnego orzeczenia sądu o przyznaniu opieki nad dzieckiem jednemu opiekunowi albo zwolnieniu drugiego opiekuna z opieki.

Jak napisać wniosek o urlop wychowawczy?

Załączniki do wniosku o urlop wychowawczy to nie wszystko – konieczne jest jeszcze przygotowanie wniosku w prawidłowy sposób. Jakie informacje muszą się w nim znaleźć?

Co powinien zawierać wniosek o urlop wychowawczy:

• Twoje dane osobowe – imię i nazwisko,
• dane dziecka, którym chcesz się opiekować w czasie urlopu wychowawczego,
• wskazanie okresu, na który ma zostać udzielony urlop wychowawczy albo jego część na dane dziecko,
• informacje o okresie urlopu wychowawczego, który już został wykorzystany na dane dziecko,
• określenie liczby części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.

Nie musisz samodzielnie przygotowywać wniosku o urlop wychowawczy – bardzo możliwe, że wzór tego dokumentu znajdziesz w dziale HR w miejscu zatrudnienia.

Ile trwa urlop wychowawczy 2023?

Jeżeli rozważasz osobistą opiekę nad dzieckiem, to naturalnie możesz zastanawiać się, jak długo możesz pozostawać na urlopie wychowawczym. Ile trwa urlop wychowawczy 2023? Maksymalny wymiar urlopu wynosi 36 miesięcy. Urlop w tym wymiarze przysługuje łącznie obojgu rodzicom (opiekunom) dziecka. Jednocześnie każdy rodzic (opiekun) ma wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego.

Ile trwa urlop wychowawczy 2023:

• jeden z rodziców (opiekunów) może przebywać na urlopie wychowawczym przez maksymalnie 35 miesięcy,
• drugi z rodziców ma do swojej dyspozycji miesiąc urlopu wychowawczego – nie może go przenieść na drugiego rodzica,
• rodzice mogą też inaczej rozdysponować między sobą 36-miesięczny okres urlopu wychowawczego,
• rodzice mogą korzystać z urlopu wychowawczego w tym samym czasie – maksymalnie jednak przez 36 miesięcy,
• jeden z rodziców może wykorzystać urlop w całości (przez 36 miesięcy), gdy drugi rodzic zmarł, nie przysługuje mu władza rodzicielska lub został pozbawiony władzy rodzicielskiej,
• nie ma obowiązku wykorzystania urlopu wychowawczego w jednej części – można z niego korzystać na raty.

Do jakiego wieku dziecka można wykorzystać urlop wychowawczy?

Ostatni punkt na powyższej liście może rodzić wątpliwość, do kiedy wychowawczy (do jakiego wieku dziecka) może zostać rodzicowi udzielony. Tu również obowiązują limity – kluczowy jest wiek dziecka.

Do kiedy wychowawczy – urlop wychowawczy jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy:

• 6 lat – gdy dziecko jest zdrowe,
• 18 lat – gdy stan zdrowia dziecka jest potwierdzony orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Rozważasz skorzystanie z urlopu wychowawczego w częściach? Pamiętaj o kolejnych ograniczeniach – takich części nie może być więcej niż 5.