Jesteś tatą małego dziecka? Chcesz spędzać więcej czasu ze swoją córką lub synem? Masz taką szansę – ojcowie mogą skorzystać z urlopu ojcowskiego. Poniżej znajdziesz aktualne informacje o urlopie ojcowskim, dzięki którym dowiesz się, ile urlopu ojcowskiego w 2023 roku przysługuje pracownikom-ojcom po nowelizacji przepisów.
| Urlop ojcowski 2023 – terminologia. Urlop ojcowski często jest określany jako „urlop tatusiowy” lub „urlop tacierzyński”. Druga nazwa wprowadza w błąd – urlop ojcowski i urlop tacierzyński to dwa odrębne urlopy. Z urlopu tego pierwszego rodzaju ojciec dziecka ma prawo skorzystać niezależnie od tego, czy matka dziecka przebywa na urlopie. |
Urlop ojcowski 2023 – zmiany
Z dniem 26 kwietnia 2023 r. w życie weszło sporo zmian w Kodeksie pracy. Niektóre z nich dotyczą urlopów związanych z macierzyństwem, w tym urlopu ojcowskiego. Niestety, nie wszystkie zmiany są korzystne, a dotyczą one:
- terminu, do którego pracownik-ojciec może skorzystać z urlopu ojcowskiego,
- ochrony zatrudnienia, na jaką może liczyć pracownik przebywający na urlopie ojcowskim.
Co ważne, zasady powrotu pracownika do pracy po urlopie ojcowskim nie dotyczą wyłącznie tego urlopu, ale wszystkich urlopów związanych z macierzyństwem.
Urlop ojcowski 2023 – termin wykorzystania
Po wejściu w życie przepisów w nowym brzmieniu zmianie uległ termin, w jakim ojciec może wykorzystać urlop ojcowski – został on skrócony z 2 lat do roku. Jak prawidłowo liczyć ten okres?
Urlop ojcowski 2023 – czas korzystania z urlopu ojcowskiego:
- przed zmianami ojcowie mieli 24 miesiące na skorzystanie z urlopu ojcowskiego – termin ten liczono do ukończenia przez dziecko 2 lat albo do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i do ukończenia przez dziecko 14 lat.
- po zmianach okres ten jest krótszy i wynosi 12 miesięcy – termin jest liczony na analogicznych zasadach, czyli zgodnie z regułami opisanymi w poprzednim punkcie.
Oznacza to, że ojcowie dzieci urodzonych po 26 kwietnia 2023 r. mają mniej czasu na wykorzystanie przysługującego im urlopu ojcowskiego.
Zmiany w zasadach korzystania z urlopu ojcowskiego rodzą pytanie o przepisy przejściowe. Czy w przypadku tego urlopu będą one mieć zastosowanie?
Urlop ojcowski 2023 – przepisy przejściowe:
- ojcowie dzieci urodzonych przed dniem wejścia w życie nowych reguł korzystają z urlopu ojcowskiego na zasadach obowiązujących przed nowelizacją – na wykorzystanie urlopu mają zatem 2 lata,
- ojcowie dzieci, które urodziły się później, korzystają z urlopu ojcowskiego już na nowych zasadach – na wykorzystanie urlopu mają rok.
Urlop ojcowski 2023 – powrót do pracy
Dobrą wiadomością są korzystne zmiany zasad, na jakich ojciec będzie wracał z urlopu ojcowskiego do pracy. Nowelizacja przepisów chroni pracowników – mają oni prawo wrócić do pracy na dotychczasowym stanowisku. Należy jednak pamiętać, że w przepisach została przewidziana sytuacja, gdy nie będzie to możliwe. Wówczas pracownik powinien otrzymać propozycję pracy na stanowisku równorzędnym.
Pytania o urlop dla ojca po urodzeniu dziecka w 2023 r. mogą dotyczyć także zarobków. Nowe przepisy również pod tym względem są korzystne dla ojców korzystających z urlopu (m.in. ojcowskiego). Pracownikowi powracającemu z jednego z urlopów związanych z macierzyństwem pracodawca musi zapewnić prawa, które by mu przysługiwały, gdyby nie korzystał z urlopu. Przykładem może być podwyżka, jaką przewidziano dla wszystkich pracowników.
Urlop ojcowski 2023 – ile płatny?
Urlop ojcowski jest płatny – za czas przebywania na urlopie ojcowskim przysługuje zasiłek macierzyński. To dobra wiadomość dla każdego ojca, który chce skorzystać z takiego urlopu.
Ile płatny jest urlop ojcowski w 2023 roku?
Jeżeli masz umowę o pracę, to wysokość zasiłku za korzystanie z urlopu ojcowskiego wynosi 100 proc. podstawy jego wymiaru. Podstawą wymiaru zasiłku jest z kolei średnia wynagrodzeń z ostatnich 12 miesięcy kalendarzowych. Jeżeli w ciągu ostatniego roku Twoje zarobki nie uległy zmianie, możesz liczyć na 100 proc. wynagrodzenia.
| Kto wypłaca zasiłek za urlop ojcowski – pracodawca czy ZUS? To zależy od liczby osób zatrudnianych przez pracodawcę. Jeżeli pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób, to wypłata zasiłku leży po jego stronie. Gdy jednak pracowników jest mniej, zasiłek będzie wypłacany przez ZUS. |
Inne zasady obliczania wysokości zasiłku obowiązują, gdy ojciec jest przedsiębiorcą. Wypłata zasiłku jest wówczas uzależniona od tego, czy przedsiębiorca opłacał dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli tak, to przysługuje mu nie tylko zasiłek.
Urlop ojcowski 2023 – ile płatny dla przedsiębiorcy:
- zasiłek – w przypadku opłacania składek w pełnej wysokości, zasiłek za 14 dni urlopu wynosi 1675,58 zł,
- obniżenie składek ZUS – mowa jednak tylko o składkach na ubezpieczenie społeczne (składka zdrowotna jest płatna w pełnej wysokości).
Ile urlopu ojcowskiego 2023?
Nowelizacja przepisów nie zmieniła wymiaru urlopu ojcowskiego – mężczyzna, który został ojcem w 2023 roku ma prawo do 14 dni urlopu ojcowskiego. O ten rodzaj urlopu – podobnie jak o urlop wychowawczy 2023 – trzeba wnioskować (złożyć pisemny wniosek).
Ponadto:
- z urlopu ojcowskiego nie trzeba korzystać jednorazowo – może on zostać wykorzystany w dwóch częściach,
- gdy urlop ojcowski jest rozdzielony na dwie części, to żadna z nich nie może być krótsza niż tydzień.
Uważasz, że 14 dni to niewiele? Musisz wiedzieć, że oprócz urlopu ojcowskiego, możesz skorzystać również z innych urlopów związanych z przyjściem na świat dziecka. Jednak te pozostałe urlopy – w odróżnieniu od urlopu ojcowskiego – będziesz współdzielił z matką dziecka.
Inne urlopy dostępne dla pracownika-ojca
| Urlop macierzyński (tacierzyński) | Urlop rodzicielski | Urlop wychowawczy |
| Matka musi wykorzystać 14 tygodni, a pozostałą część (6 tygodni) może wykorzystać ojciec – stąd też określenie „urlop tacierzyński”. | Wymiar tego urlopu to 32 tygodnie i przysługuje on obojgu rodzicom dziecka – mogą z niego korzystać jednocześnie matka i ojciec. | Możże być wykorzystany zarówno przez jednego, jak i oboje rodziców.
Maksymalny wymiar tego urlopu wynosi 36 miesięcy, przy czym, jeśli ma on być wykorzystany tylko przez ojca albo matkę dziecka, to nie może on być dłuższy niż 35 miesięcy.
|
Uwaga: urlop ojcowski (w odróżnieniu choćby od urlopu rodzicielskiego) zawsze przysługuje ojcu w wymiarze 14 dni – nie ma znaczenia, czy został on ojcem jednego dziecka, czy np. bliźniąt. Inaczej jest w przypadku urlopu rodzicielskiego – jego długość jest uzależniona od liczby dzieci, które urodziły się podczas jednego porodu.
O udzielenie urlopu ojcowskiego nie musisz wnioskować tuż po przyjściu dziecka na świat – bezpośrednio po jego narodzinach możesz wykorzystać 2-dniowy urlop okolicznościowy. Z urlopu okolicznościowego nie skorzystasz jednak, jeżeli pracujesz na umowę zlecenie.
Urlop ojcowski 2023 – jakie dokumenty?
Aby rozpocząć urlop ojcowski, musisz złożyć wniosek i załączniki. Wiele firm dysponuje wzorami wniosków o urlop ojcowski – możesz zapytać w dziale kadr, czy taki wzór zostanie Ci udostępniony.
Urlop dla ojca po urodzeniu dziecka 2023 – wniosek powinien zawierać:
- Twoje dane – imię, nazwisko, adres zamieszkania,
- dane dziecka, na które chcesz uzyskać urlop ojcowski,
- informacje o datach, w jakich będziesz korzystać z urlopu.
Pracownik działu HR (lub Twój szef) będzie wymagał także załączników. Ich zakres może być zmienny – niektóre informacje mogą zostać zawarte bezpośrednio we wniosku o udzielenie urlopu ojcowskiego.
Urlop ojcowski 2023 – jakie dokumenty:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka – będzie on potrzebny do wypłaty zasiłku za okres korzystania z urlopu ojcowskiego,
- kopia prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka – gdy wniosek o urlop ojcowski składa rodzic adopcyjny,
- oświadczenie, że nie korzystałeś z urlopu ojcowskiego albo oświadczenie, że korzystałeś z tego urlopu, ale nie wykorzystałeś 14 dni.
Chcesz zacząć urlop w konkretnym dniu? Kadry i płace muszą otrzymać Twój wniosek na co najmniej 7 dni przed wybraną przez Ciebie datą. Jeżeli się spóźnisz, pracodawca może (ale nie musi) wymagać, abyś przepracował 7 dni i dopiero następnie rozpoczął urlop.
